Բաժնետոմս արժեթուղթ է, որը ցույց է տալիս բաժնետիրոջ սեփականության մասնաբաժինը տվյալ ընկերության կապիտալում: Բաժնետոմս ձեռքբերողը իրավունք է ստանում՝ բաժնետիրական ընկերության շահույթից շահութաբաժնի ձևով մաս ստանալու, բաժնետիրական ընկերության գործերի կառավարմանը մասնակցելու և նրա լուծարումից հետո մնացած գույքից մաս ստանալու:
Բաժնետոմսերը ամենատարածված և հասանելի գործիքներից են:
Բաժնետոմսերը ամենատարածված և հասանելի գործիքներից են:
Բաժնետոմսերի տեսակները՝
Հասարակ բաժնետոմսեր՝ սեփականատերերին իրավունք է տալիս մասնակցել ընկերության ղեկավարմանը՝ քվեարկելով բաժնետերերի ընդհանուր ժողովում, ինչպես նաև շահաբաժինների տեսքով ստանալ շահույթ, եթե այդպիսի որոշում կայացվի:
Արտոնյալ բաժնետոմսեր՝ սովորաբար ձայնի իրավունք չեն տալիս, բայց շահաբաժին ստանում են ավելի շուտ քան հասարակի բաժնետերերը ( Բացառությամբ մի շարք դեպքերի, եթե ընկերությունը որոշում է հաշվետու ժամանակաշրջանի համար շահաբաժիններ չվճարել) և ունեն առաջնահերթություն վերջիններիս նկատմամբ ընկերության լուծարման այդ թվում՝ սնանկության ժամանակ գույքի բաշխման գործում, բայց որպես կանոն քվեարկության իրավունք չեն տալիս:
Հասարակ բաժնետոմսեր՝ սեփականատերերին իրավունք է տալիս մասնակցել ընկերության ղեկավարմանը՝ քվեարկելով բաժնետերերի ընդհանուր ժողովում, ինչպես նաև շահաբաժինների տեսքով ստանալ շահույթ, եթե այդպիսի որոշում կայացվի:
Արտոնյալ բաժնետոմսեր՝ սովորաբար ձայնի իրավունք չեն տալիս, բայց շահաբաժին ստանում են ավելի շուտ քան հասարակի բաժնետերերը ( Բացառությամբ մի շարք դեպքերի, եթե ընկերությունը որոշում է հաշվետու ժամանակաշրջանի համար շահաբաժիններ չվճարել) և ունեն առաջնահերթություն վերջիններիս նկատմամբ ընկերության լուծարման այդ թվում՝ սնանկության ժամանակ գույքի բաշխման գործում, բայց որպես կանոն քվեարկության իրավունք չեն տալիս:
Ինչպե՞ս գումար վաստակել բաժնետոմսերով
Խոշոր ֆոնդային փաթեթների ձեռքբերողները կարող են ակտիվ դեր ունենալ ընկերության ղեկավարման գործընթացում՝ ազդելով որոշումների կայացման գործընթացի վրա: Այնուամենայնիվ, մանրածախ ներդրողի համար չափազանց դժվար է գնել որևէ նշանակալի մեծության բաժնետոմսեր, ուստի նրանց օգուտը կազմված կլինի 2 բաղադրիչից՝
Գնի բարձրացումից – Բաժնետոմսերը վաճառվում են բորսաներում և դրանց շուկայական գինը որոշվում է առաջարկով և պահանջարկով: Ժամանակի ընթացքում այն կարող է զգալիորեն տատանվել: Ավելի ցածր գնով բաժնետոմս գնելով և այն ավելի բարձր գնով վաճառելով՝ ներդրողը գումար կվաստակի տարբերության վրա:
Օրինակ, եթե արժեթղթի գնման գինը 100 դոլար է, իսկ վաճառքի գինը՝ 110 դոլար, ապա մաքուր եկամուտը կկազմի 10 դոլար կամ 10%:
Շահաբաժիններ - Կազմակերպությունների մի մաս, որոնց բիզնեսը կայուն է, որպես կանոն, շահաբաժինների տեսքով կանոնավոր կերպով բաշխում են իրենց շահույթի մի մասը բաժնետերերին։ Նման վճարումները նույնպես կազմում են ներդրողի եկամուտը։
Օրինակ, եթե ներդրողը բաժնետոմս է գնել 100 դոլարով, իսկ ընկերությունը վճարում է տարեկան 5 դոլար շահաբաժին մեկ բաժնետոմսի համար, ապա ներդրողի եկամուտը կկազմի 5 դոլար, իսկ եկամտաբերությունը՝ տարեկան 5%:
Խոշոր ֆոնդային փաթեթների ձեռքբերողները կարող են ակտիվ դեր ունենալ ընկերության ղեկավարման գործընթացում՝ ազդելով որոշումների կայացման գործընթացի վրա: Այնուամենայնիվ, մանրածախ ներդրողի համար չափազանց դժվար է գնել որևէ նշանակալի մեծության բաժնետոմսեր, ուստի նրանց օգուտը կազմված կլինի 2 բաղադրիչից՝
Գնի բարձրացումից – Բաժնետոմսերը վաճառվում են բորսաներում և դրանց շուկայական գինը որոշվում է առաջարկով և պահանջարկով: Ժամանակի ընթացքում այն կարող է զգալիորեն տատանվել: Ավելի ցածր գնով բաժնետոմս գնելով և այն ավելի բարձր գնով վաճառելով՝ ներդրողը գումար կվաստակի տարբերության վրա:
Օրինակ, եթե արժեթղթի գնման գինը 100 դոլար է, իսկ վաճառքի գինը՝ 110 դոլար, ապա մաքուր եկամուտը կկազմի 10 դոլար կամ 10%:
Շահաբաժիններ - Կազմակերպությունների մի մաս, որոնց բիզնեսը կայուն է, որպես կանոն, շահաբաժինների տեսքով կանոնավոր կերպով բաշխում են իրենց շահույթի մի մասը բաժնետերերին։ Նման վճարումները նույնպես կազմում են ներդրողի եկամուտը։
Օրինակ, եթե ներդրողը բաժնետոմս է գնել 100 դոլարով, իսկ ընկերությունը վճարում է տարեկան 5 դոլար շահաբաժին մեկ բաժնետոմսի համար, ապա ներդրողի եկամուտը կկազմի 5 դոլար, իսկ եկամտաբերությունը՝ տարեկան 5%:
Ինչպե՞ս գնել բաժնետոմս
Բաժնետոմսերի մեծ մասը վաճառվում է բորսայում, սակայն սովորական ներդրողը չի կարող դրանք ուղղակիորեն գնել: Դա անելու համար նա պետք է օգտվի բրոքերի ծառայություններից՝ ֆոնդային շուկայում միջնորդի ծառայություններից։ Նման միջնորդ է UNIBANK Invest-ը:
Բաժնետոմսերի մեծ մասը վաճառվում է բորսայում, սակայն սովորական ներդրողը չի կարող դրանք ուղղակիորեն գնել: Դա անելու համար նա պետք է օգտվի բրոքերի ծառայություններից՝ ֆոնդային շուկայում միջնորդի ծառայություններից։ Նման միջնորդ է UNIBANK Invest-ը:
Ռիսկեր
Բաժնետոմսերը ներդրողին լավ եկամուտներ ապահովելու ներուժ ունեն, սակայն դրանց եկամուտները երաշխավորված չեն: Այս արժեթղթերում ներդրումները ներառում են մի շարք ռիսկեր`
• Շուկայական ռիսկ - Բաժնետոմսերի շուկայական արժեքը ժամանակի ընթացքում անընդհատ փոխվում է, այն կարող է կա՛մ աճել, կա՛մ նվազել կախված բազմաթիվ գործոններից՝ ինչպես մակրոտնտեսական, այնպես էլ հենց ընկերության ներսում: Համապատասխանաբար, եթե արդյունքը անբարենպաստ է, ապա ներդրողի համար վաճառքի գինը կարող է ցածր լինել գնման գնից:
• Իրացվելիության ռիսկ - Իրացվելիությունը նվազագույն գնով բաժնետոմս գնելու կամ վաճառելու ունակությունն է: Ամերիկյան կամ եվրոպական խոշոր բորսաներում վաճառվող հանրաճանաչ բաժնետոմսերը, ինչպիսիք են Apple-ը կամ Microsoft-ը, ամենաքիչն են ենթարկվում այս ռիսկին: Այնուամենայնիվ, եթե ներդրողը գնել է քիչ հայտնի փոքր ընկերության արժեթղթեր, ապա վաճառքի պահին նա կարող է բախվել այն փաստի հետ, որ դրանց համար գնորդ չի լինի, և նա ստիպված կլինի զգալի զեղչ առաջարկել դրա համար:
• Վարկային ռիսկ - Ընկերությունը կարող է սնանկանալ՝ դառնալով նրա բաժնետոմսերի շուկայական արժեքի կտրուկ անկման պատճառ։ Այնուամենայնիվ, այս դեպքում սեփականատերը կարող է պահանջել գույքի մի մասը սնանկացումից հետո:
Մեկ կամ մի քանի ռիսկերի իրացումը ներդրողի համար կարող է հանգեցնել կորուստների: Անհնար է ամբողջությամբ ապահովագրվել նման հետևանքներից, սակայն դրանց հավանականությունը կարելի է նվազագույնի հասցնել։ Դա անելու համար Դուք պետք է հետևեք մի քանի կանոնների.
• Դիվերսիֆիկացում - Սկզբունք, որը նկարագրվում է «Մի՛ պահեք բոլոր ձվերը մեկ զամբյուղի մեջ» հայտնի ասացվածքով։ Եթե Ձեր միջոցները բաշխեք տարբեր ընկերությունների բաժնետոմսերի միջև, ապա դրանցից մեկի հետ կապված խնդիրները նման նկատելի վնաս չեն պատճառի ներդրողի դրամապանակին:
• Երկարաժամկետ ներդրումներ - Եթե կարճաժամկետ կտրվածքով բաժնետոմսերի գինը կարող է նկատելի տատանվել, ապա ավելի երկար ժամանակահատվածում, օրինակ, 3 տարուց, որպես կանոն, բաժնետոմսերը ցույց են տալիս դրական եկամուտներ:
• Ձեռքը պահեք զարկերակին - Բաժնետոմսերում ներդրումներ կատարելիս ներդրողը պետք է պարբերաբար տեղեկացված լինի շուկայի պայմանների և ընկերության շուրջ նորությունների մասին: Սա կօգնի Ձեզ արագ որոշումներ կայացնել անբարենպաստ իրավիճակի դեպքում և նվազագույնի հասցնել դրա հետևանքները:
Ներդրումներ սկսելու համար կարող եք բացել անվճար բրոքերային հաշիվ Unibank Invest-ում՝ լրացնելով առցանց հայտը կամ դիմել +374 43 004 382 հեռախոսահամարով:
Բաժնետոմսերը ներդրողին լավ եկամուտներ ապահովելու ներուժ ունեն, սակայն դրանց եկամուտները երաշխավորված չեն: Այս արժեթղթերում ներդրումները ներառում են մի շարք ռիսկեր`
• Շուկայական ռիսկ - Բաժնետոմսերի շուկայական արժեքը ժամանակի ընթացքում անընդհատ փոխվում է, այն կարող է կա՛մ աճել, կա՛մ նվազել կախված բազմաթիվ գործոններից՝ ինչպես մակրոտնտեսական, այնպես էլ հենց ընկերության ներսում: Համապատասխանաբար, եթե արդյունքը անբարենպաստ է, ապա ներդրողի համար վաճառքի գինը կարող է ցածր լինել գնման գնից:
• Իրացվելիության ռիսկ - Իրացվելիությունը նվազագույն գնով բաժնետոմս գնելու կամ վաճառելու ունակությունն է: Ամերիկյան կամ եվրոպական խոշոր բորսաներում վաճառվող հանրաճանաչ բաժնետոմսերը, ինչպիսիք են Apple-ը կամ Microsoft-ը, ամենաքիչն են ենթարկվում այս ռիսկին: Այնուամենայնիվ, եթե ներդրողը գնել է քիչ հայտնի փոքր ընկերության արժեթղթեր, ապա վաճառքի պահին նա կարող է բախվել այն փաստի հետ, որ դրանց համար գնորդ չի լինի, և նա ստիպված կլինի զգալի զեղչ առաջարկել դրա համար:
• Վարկային ռիսկ - Ընկերությունը կարող է սնանկանալ՝ դառնալով նրա բաժնետոմսերի շուկայական արժեքի կտրուկ անկման պատճառ։ Այնուամենայնիվ, այս դեպքում սեփականատերը կարող է պահանջել գույքի մի մասը սնանկացումից հետո:
Մեկ կամ մի քանի ռիսկերի իրացումը ներդրողի համար կարող է հանգեցնել կորուստների: Անհնար է ամբողջությամբ ապահովագրվել նման հետևանքներից, սակայն դրանց հավանականությունը կարելի է նվազագույնի հասցնել։ Դա անելու համար Դուք պետք է հետևեք մի քանի կանոնների.
• Դիվերսիֆիկացում - Սկզբունք, որը նկարագրվում է «Մի՛ պահեք բոլոր ձվերը մեկ զամբյուղի մեջ» հայտնի ասացվածքով։ Եթե Ձեր միջոցները բաշխեք տարբեր ընկերությունների բաժնետոմսերի միջև, ապա դրանցից մեկի հետ կապված խնդիրները նման նկատելի վնաս չեն պատճառի ներդրողի դրամապանակին:
• Երկարաժամկետ ներդրումներ - Եթե կարճաժամկետ կտրվածքով բաժնետոմսերի գինը կարող է նկատելի տատանվել, ապա ավելի երկար ժամանակահատվածում, օրինակ, 3 տարուց, որպես կանոն, բաժնետոմսերը ցույց են տալիս դրական եկամուտներ:
• Ձեռքը պահեք զարկերակին - Բաժնետոմսերում ներդրումներ կատարելիս ներդրողը պետք է պարբերաբար տեղեկացված լինի շուկայի պայմանների և ընկերության շուրջ նորությունների մասին: Սա կօգնի Ձեզ արագ որոշումներ կայացնել անբարենպաստ իրավիճակի դեպքում և նվազագույնի հասցնել դրա հետևանքները:
Ներդրումներ սկսելու համար կարող եք բացել անվճար բրոքերային հաշիվ Unibank Invest-ում՝ լրացնելով առցանց հայտը կամ դիմել +374 43 004 382 հեռախոսահամարով: