Ամերիկյան ֆոնդային բորսան (NYSE) և դրա հիմնական ինդեքսները ոչ միայն կարևորագույն գործիքներ են ԱՄՆ տնտեսական վիճակի վերլուծության համար, այլև ներդրողների հիմնական կողմնորոշիչներ են ողջ աշխարհում:
Այս հոդվածում մենք կքննարկենք ամերիկյան հիմնական ֆոնդային ինդեքսները, դրանց առանձնահատկությունները և նշանակությունը ներդրողների համար, ինչպես նաև կխորանանք ինդեքսների վերլուծության և կանխատեսման մեջ։ Սա կօգնի ձեզ ավելի լավպատկերացնել, թե ինչպես են աշխատում ֆոնդային բորսաները և ինչպես են դրանք ազդում համաշխարհային ֆինանսական շուկաների վրա:
Ակնարկ ամերիկյան ֆոնդային բորսայի մասին
Ամերիկյան ֆոնդային բորսան, հատկապես՝ Նյու Յորքի ֆոնդային բորսան (NYSE), կենտրոնական տեղ է զբաղեցնում գլոբալ ֆինանսական համակարգում: Հիմնադրման պահից սկսած (1792 թ․) NYSE-ն կրել է նշանակալի փոփոխություններ, հարմարվել նոր տնտեսական իրողություններին և մնացել համաշխարհային կապիտալի կարևորագույն կենտրոն:
Ընկերությունների կապիտալիզացիան, որոնց բաժնետոմսերը շրջանառվում են NYSE-ում, 2024 թվականին կազմում է մոտ $26 տրիլիոն, ինչը գերազանցում է այլ ֆոնդային բորսաների համախառն շուկայական արժեքը:
NYSE-ն կարևոր դեր ունի համաշխարհային ֆինանսական հոսքերի ձևավորման մեջ՝ ներդրողներին հնարավորություն տալով առևտուր անել աշխարհի առաջատար ընկերությունների բաժնետոմսերով, պարտատոմսերով, ածանցյալ գործիքներով և ֆինանսական այլ գործիքներով: Սա NYSE-ն դարձնում է համաշխարհային տնտեսական վիճակի կարևոր ցուցիչ:
Ամերիկյան ֆոնդային հիմնական ինդեքսներ
Ֆոնդային (բորսայական) ինդեքսները ցուցանիշներ են, որոնք հետևում են բաժնետոմսերի խմբի արժեքի փոփոխությանը և ծառայում են շուկայի ընդհանուր վիճակի գնահատմանը։
ԱՄՆ-ում առավել կարևոր են երեք ինդեքսներ՝ Dow Jones Industrial Average (DJIA), S&P500 և NASDAQ Composite: Սրանք ներդրողներին արժեքավոր տեղեկատվություն են տրամադրում շուկայի դինամիկայի վերաբերյալ և օգնում են կայացնել հիմնավորված ներդրումային որոշումներ:
Dow Jones Industrial Average (DJIA) ինդեքս
1896 թ․ ստեղծված Dow Jones Industrial Average ինդեքսը աշխարհի ամենահին և հայտնի ֆոնդային ինդեքսներից է: DJIA-ն ընդգրկում է ԱՄՆ 30 խոշորագույն և կարևորագույն ընկերությունները, ինչպիսիք են՝ Apple-ը, Coca-Cola-ն, Microsoft-ը և Johnson&Johnson-ը: Այս ընկերությունները ներկայացնում են տնտեսության լայն շրջանակ, ինչը DJIA-ին դարձնում է ամերիկյան տնտեսության ընդհանուր վիճակի կարևոր ցուցիչ:
DJIA-ն հաշվարկվում է դրա մեջ ընդգրկված ընկերությունների բաժնետոմսերի կշռված գնի հիման վրա: Սա նշանակում է, որ բարձր գին ունեցող բաժնետոմսերով ընկերությունները ավելի մեծ ազդեցություն են ունենում ինդեքսի վրա: Սակայն հարկ է նշել, որ DJIA-ն ընդգրկում է միայն 30 ընկերություն, ինչը կարող է սահմանափակել դրա ներկայացուցչականությունը՝ համեմատած ավելի լայն ինդեքսների հետ, ինչպիսին է S&P500-ը:
S&P500 ինդեքս
1957 թ․ ստեղծված S&P500-ը ներդրողների շրջանում ամենահայտնի ինդեքսներից մեկն է և ընդգրկում է ԱՄՆ-ի 500 խոշորագույն ընկերությունները: Այս ինդեքսը կշռվում է շուկայական կապիտալիզացիայի հիման վրա, ինչն այն դարձնում է ավելի ճշգրիտ ցուցիչ՝ համեմատած DJIA-ի հետ: S&P500-ն ընդգրկում է ոլորտների լայն շրջանակ՝ ներառյալ տեխնոլոգիաներ, առողջապահություն, ֆինանսներ և էներգետիկա:
S&P500-ը հաճախ օգտագործվում է որպես չափանիշ ներդրումային պորտֆելների կատարողականության գնահատման համար: Շատ ներդրողներ և հիմնադրամներ հենվում են այս ինդեքսի վրա՝ կազմելու իրենց ռազմավարությունները, ինչը դարձնում է այն շուկայական միտումների վերլուծության կարևոր գործիք:
NASDAQ Composite ինդեքս
NASDAQ Composite-ն էլ է կապիտալիզացիայի հիման վրա կշռվող ինդեքս: Այն ընդգրկում է NASDAQ ֆոնդային բորսայում ցուցակագրված ավելի քան 3000 ընկերություններ: Այս ընկերությունների մեծ մասը ներկայացնում են տեխնոլոգիական ոլորտը, ինչը NASDAQ Composite-ը դարձնում է բարձր տեխնոլոգիական ոլորտի վիճակի կարևոր ցուցիչ: Ինդեքսի մեջ ընդգրկված են այնպիսի հսկաներ, ինչպիսիք են Google-ը, Amazon-ը, Facebook-ը և Tesla-ն:
NASDAQ Composite-ն ունի ավելի բարձր անկայունություն՝ համեմատած այլ ինդեքսների հետ, քանի որ տեխնոլոգիական ոլորտը ենթարկվում է արագ փոփոխությունների և նորարարությունների: Այս ինդեքսը հաճախ օգտագործվում է այն ներդրողների կողմից, ովքեր կենտրոնացած են տեխնոլոգիական ընկերությունների աճի վրա և պատրաստ են ընդունել բարձր ռիսկերը, որոնք կապված են անկայունության հետ:
Ի՞նչ է բորսայական ինդեքսը
Բորսայական ինդեքսը մաթեմատիկական ցուցանիշ է, որն արտացոլում է դրա մեջ ընդգրկված բաժնետոմսերի խմբի համախառն արժեքը: Ինդեքսները օգտագործվում են շուկայական դինամիկայի գնահատման համար և օգնում են ներդրողներին հետևել արժեթղթերի պորտֆելի կամ տնտեսության ողջ հատվածի արժեքի փոփոխություններին: Հաշվարկման մեթոդաբանության և կազմի համաձայն՝ ինդեքսները կարող են տարբեր տեսակի տեղեկատվություն տրամադրել:
Բորսայական ինդեքսների տեսակները
• Գնային ինդեքսներ: Հաշվարկվում են ինդեքսում ընդգրկված բաժնետոմսերի միջին գնի հիման վրա: Օրինակ է DJIA ինդեքսը, որտեղ յուրաքանչյուր բաժնետոմս ազդում է ինդեքսի վրա՝ կախված իր գնի մեծությունից: Այս ինդեքսները կարող են լինել պակաս ներկայացուցչական, քանի որ բաժնետոմսերի գինը միշտ չէ, որ արտացոլում ընկերության իրական կապիտալիզացիան:
• Կապիտալիզացիոն ինդեքսներ: Հաշվարկվում են ինդեքսում ընդգրկված ընկերությունների շուկայական կապիտալիզացիայի հիման վրա: Օրինակ է S&P500-ը, որտեղ յուրաքանչյուր ընկերություն ազդում է ինդեքսի վրա՝ համապատասխան իր շուկայական արժեքին: Այս մոտեցումն ապահովում է շուկայի դինամիկայի ավելի ճշգրիտ արտացոլումը:
• Հավասար կշիռների ինդեքսներ: Այս ինդեքսներում բոլոր ընկերություններն ունեն հավասար կշիռ՝ անկախ իրենց շուկայական կապիտալիզացիայից: Սա օգնում է խուսափել իրավիճակներից, երբ խոշոր ընկերությունները չափից ավելի ազդեցություն ունեն ինդեքսի վրա: Այսպիսի ինդեքսի օրինակ է S&P Equal Weight Index-ը:
Ինդեքսների նշանակությունը ներդրողների համար
Ֆոնդային ինդեքսները կարևոր դեր ունեն ներդրումային գործունեության մեջ, քանի որ տրամադրում են տեղեկատվություն շուկայի վիճակի վերաբերյալ և օգնում են ներդրողներին ընդունել հիմնավորված որոշումներ:
Ինդեքսների գործառույթները
• Շուկայի բարոմետր. Բորսայական ինդեքսները ծառայում են որպես շուկայի ցուցիչներ և օգնում են ներդրողներին գնահատել տնտեսության ընթացիկ վիճակը: Օրինակ՝ S&P500 ինդեքսի աճը կարող է վկայել տնտեսական դրական հեռանկարների մասին, մինչդեռ դրա անկումը՝ մոտալուտ տնտեսական ռեցեսիայի մասին:
• Պորտֆելների համար բենչմարք. Շատ ներդրողներ և ակտիվների կառավարիչներ օգտագործում են ինդեքսները որպես չափանիշ իրենց պորտֆելների կատարողականության գնահատման համար: Սա թույլ է տալիս նրանց համեմատել սեփական ներդրումների արդյունքները շուկայի ընդհանուր ցուցանիշների հետ և ճշգրտել ռազմավարությունները:
• Կանխատեսման գործիք. Ինդեքսները նաև օգտագործվում են շուկայի ապագա միտումները կանխատեսելու համար: Օրինակ՝ ինդեքսների պատմական տվյալների վերլուծությունը կարող է օգնել ներդրողներին կանխատեսել հնարավոր շուկայական տեղաշարժերը և որոշել շուկա մուտք գործելու կամ դուրս գալու օպտիմալ ժամանակը:
Մակրոտնտեսական գործոնների ազդեցությունը ֆոնդային ինդեքսների վրա
Ֆոնդային ինդեքսների վրա ազդում են բազմաթիվ գործոններ, այդ թվում՝ մակրոտնտեսական ցուցանիշները, ինչպիսիք են՝ ինֆլյացիան, գործազրկության մակարդակը, տոկոսադրույքները և համախառն ներքին արդյունքը (ՀՆԱ): Այս գործոնները կարող են էապես ազդել ինդեքսների դինամիկայի վրա և պահանջում են ներդրողների կողմից մանրակրկիտ վերլուծություն:
- Տոկոսադրույքներ. ԱՄՆ Դաշնային պահուստային համակարգի կողմից տոկոսադրույքների բարձրացումը կարող է հանգեցնել արժեթղթերի ինդեքսների նվազմանը, քանի որ բարձր տոկոսադրույքները բաժնետոմսերն ավելի քիչ գրավիչ են դարձնում պարտատոմսերի համեմատ: Օրինակ՝ 2022 թվականին ավելի բարձր տոկոսադրույքների ակնկալիքները ֆոնդային շուկայում ուղղում առաջացրեցին։
- Գնաճ. Բարձր գնաճը կարող է բացասական ազդեցություն ունենալ ֆոնդային ինդեքսների վրա, քանի որ այն նվազեցնում է սպառողների գնողունակությունը և ավելացնում ընկերությունների ծախսերը։ Դա կարող է հանգեցնել ընկերությունների շահույթի նվազմանը և, համապատասխանաբար, նրանց բաժնետոմսերի անկմանը։
- Տնտեսական աճ. ՀՆԱ-ի աճը և տնտեսական ընդլայնումը սովորաբար ուղեկցվում են բաժնետոմսերի ինդեքսների աճով, քանի որ ներդրողները ակնկալում են ընկերությունների ավելի բարձր շահութաբերություն: Օրինակ, 2008 թվականի ֆինանսական ճգնաժամից հետո ԱՄՆ-ի տնտեսական վերականգնումը հանգեցրեց S&P500 ինդեքսի զգալի աճին հետագա տարիներին։
Ինդեքսների կանխատեսում և վերլուծություն
Ֆոնդային ինդեքսների շարժի կանխատեսումը բարդ խնդիր է, որը պահանջում է տնտեսական գործընթացների, կորպորատիվ հաշվետվությունների և շուկայական վարքագծի խորը պատկերացում: Ֆոնդային ինդեքսի վերլուծությունը կարող է ներառել ինչպես հիմնարար վերլուծություն, որը կենտրոնանում է տնտեսական կատարողականի և կորպորատիվ հաշվետվությունների վրա, այնպես էլ տեխնիկական վերլուծություն, որը ուսումնասիրում է գների պատմական միտումները և գծապատկերների օրինաչափությունները:
Վերլուծության հիմնական մեթոդները
Հիմնարար վերլուծություն. Ներառում է այնպիսի մակրոտնտեսական ցուցանիշների գնահատում, ինչպիսիք են ՀՆԱ-ն, գործազրկության մակարդակը, գնաճը և տոկոսադրույքները, ինչպես նաև ինդեքսում ներառված ընկերությունների ֆինանսական հաշվետվությունների վերլուծությունը: Սա օգնում է ներդրողներին հասկանալ, թե ինչպես տնտեսական պայմանները և կորպորատիվ արդյունքները կարող են ազդել բաժնետոմսերի գների և ինդեքսի կատարողականի վրա:
Տեխնիկական վերլուծություն. Հիմնվելով պատմական տվյալների և գծապատկերների վերլուծության վրա՝ օրինաչափությունները բացահայտելու և գների ապագա շարժումները կանխատեսելու համար: Օրինակ, տեխնիկական վերլուծաբանները կարող են օգտագործել շարժվող միջինները, աջակցության և դիմադրության մակարդակները և այնպիսի ցուցանիշներ, ինչպիսիք են հարաբերական ուժի ինդեքսը (RSI)՝ շուկայում ապագա միտումները գնահատելու համար:
Ներդրողների ընդհանուր սխալները
Ամենատարածված սխալներից մեկը շուկայի աճի կայունության նկատմամբ չափազանց վստահությունն է և հնարավոր ուղղման մասին նախազգուշական ազդանշանների անտեսումը: Օրինակ, ներդրողները կարող են ենթարկվել «շուկայական էյֆորիայի», երբ ինդեքսները երկար ժամանակ աճում են, և շարունակում են ներդրումներ կատարել՝ չնայած շուկայի գերտաքացման նշաններին: Արդյունքում, երբ շուկան հանկարծակի շրջվում է, նրանք կարող են զգալի վնասներ կրել։
Մեկ այլ տարածված սխալ է ամբոխին հետևելը կամ «ամբոխի էֆեկտը»: Ներդրողները հաճախ գնում են ակտիվներ, որոնք տվյալ պահին հայտնի են առանց պատշաճ վերլուծության: Սա հատկապես ճիշտ է սպեկուլյատիվ ոգևորության ժամանակաշրջաններում, երբ առանձին ընկերությունների բաժնետոմսերը կարող են կտրուկ թանկանալ դրանց նկատմամբ ընդհանուր հետաքրքրության պատճառով, նույնիսկ եթե դրանց ֆունդամենտալները չեն արդարացնում նման գնահատումը:
Ներդրումային որոշումների վրա ինդեքսների ազդեցության իրական օրինակներ
Դիտարկենք մի քանի իրական օրինակներ, թե ինչպես են ինդեքսներն ազդում ներդրումային որոշումների վրա.
Տնտեսական աճի ժամանակաշրջան. S&P500-ը տպավորիչ աճ գրանցեց 2010-ից 2020 թվականներին, ինչը շատ ներդրողների դրդեց մեծացնել իրենց սեփական կապիտալում ներդրումները: Այս ժամանակահատվածում ԱՄՆ և համաշխարհային տնտեսությունները վերականգնվում էին 2008 թվականի ֆինանսական ճգնաժամից, ինչը նպաստեց կորպորատիվ շահույթի աճին և գների բարձրացմանը։ բաժնետոմսեր
Շուկայի ուղղում 2020 թ. COVID-19 համաճարակը 2020 թվականի մարտին առաջացրել է բոլոր հիմնական ցուցանիշների կտրուկ անկումներ։ Dow Jones-ը ընդամենը մեկ ամսում ընկել է 37%-ով։ Այնուամենայնիվ, դեպի տարեվերջ շուկայի արագ վերականգնումը, որը աջակցվում է հարկաբյուջետային և դրամավարկային միջոցառումներով, ցույց տվեց, թե որքան արագ կարող են փոխվել ներդրողների տրամադրությունները և ռիսկերի ընկալումները:
Տեխնոլոգիական ոլորտը վերելք է ապրում. NASDAQ Composite-ը վերջին տարիներին զգալի աճ է գրանցել՝ պայմանավորված տեխնոլոգիայի արագ առաջընթացով: Օրինակ, այնպիսի ընկերություններ, ինչպիսիք են Apple-ը, Amazon-ը և Tesla-ն, հասել են ռեկորդային շուկայական կապիտալիզացիաների, ինչը հանգեցրել է NASDAQ-ի ինդեքսում ուժեղ ձեռքբերումների: Սա գրավել է աճին միտված ներդրողների ուշադրությունը, ովքեր պատրաստ են ավելի բարձր ռիսկի դիմել:
Եզրակացություն
Ամերիկյան ֆոնդային բորսան և նրա հիմնական ինդեքսները, ինչպիսիք են DJIA-ն, S&P500-ը և NASDAQ Composite-ը, կարևոր դեր են խաղում համաշխարհային ֆինանսական համակարգում և էական ազդեցություն ունեն ներդրումային ռազմավարությունների վրա: Հասկանալը, թե ինչպես են աշխատում այս ինդեքսները, ինչպես են դրանք ազդում մակրոտնտեսական գործոնների ազդեցության տակ և ինչպես կարող են դրանք օգտագործվել շուկայի շարժումները կանխատեսելու համար, հաջող ներդրման բանալին է:
Կարևոր է հիշել, որ ֆոնդային շուկան բարդ և դինամիկ համակարգ է, որտեղ բազմաթիվ գործոններ կարող են ազդել ակտիվների արժեքի վրա: Ներդրողները պետք է մշտապես թարմացնեն իրենց գիտելիքները, վերահսկեն տնտեսական ցուցանիշները և համապարփակ մոտեցում ցուցաբերեն շուկայի վերլուծությանը՝ ռիսկերը նվազագույնի հասցնելու և երկարաժամկետ հեռանկարում հաջողության հասնելու համար: